Người ta thường bảo nắng sẽ làm cho tâm hồn tràn trề sức sống, còn mưa sẽ khiến tim mình như lỗi nhịp, cảm giác như dòng thời gian đang chuyển động chậm dần, chỉ thèm được bình yên, không còn vội vã.

Sài gòn chợt mưa chợt nắng - Lòng người khi nắng khi mưa. Bạn đã bao giờ trải qua giai đoạn này chưa và có làm chủ được cảm xúc nắng mưa ấy không?

Công thức 3H dưới đây sẽ giúp bạn hiểu sâu tầm quan trọng của việc làm chủ cảm xúc. Có thể nói, đây là công thức đơn giản nhưng lại có sức ảnh hưởng lớn nhất  đến cuộc đời mỗi người. HC, HĐ và HQ là gì, chúng có liên hệ với nhau như thế nào và liên quan gì tới việc kìm chế cảm xúc.

HC là hoàn cảnh, là những thứ thuộc về thế giới bên ngoài, những thứ bạn nhìn thấy, nghe thấy, cảm thấy...nhưng không kiểm soát được hoàn toàn. Đây là cũng là yếu tố kích hoạt cảm xúc của bạn.

HĐ là hành động của bạn, là phản ứng của bạn với hoàn cảnh (HC). Hành động này có thể là suy nghĩ, lời nói hay việc làm của bạn. Bạn làm chủ cảm xúc càng tốt thì hành động (HĐ) sẽ càng sáng suốt nuột nà, và ngược lại.

HQ là hệ quả, là thứ được tạo ra sau khi hoàn cảnh (HC) tiếp xúc với hành động (HĐ), như một phương trình hóa học vậy. Hoàn cảnh (HC) có thể giống nhau nhưng hành động (HĐ) khác nhau sẽ tạo ra hệ quả (HQ) khác nhau.

Vậy là HC tới, người ta phản ứng, người ta HĐ, và nhận HQ. Nếu làm chủ cảm xúc tốt, HĐ tốt, HQ sẽ tốt và ngược lại. Song nếu mọi việc chỉ dừng lại ở đó thì đã quá tốt, bạn sẽ chẳng phải bao giờ đón nhận những HC tồi tệ mà chỉ có thể ngồi than trách ông trời.

Mỗi hệ quả giống như một hạt đa. Khi được gieo xuống đất và gặp điều kiện thích hợp, nó sẽ lớn lên và tạo ra một HC khác, kết hợp với HĐ của bạn, sẽ lại tạo ra HQ tương ứng. HQ này lại sinh ra một HC khác nữa, bạn lại tạo ra HĐ, HQ tương ứng...cứ thế phản ứng này tiếp diễn không ngừng.

Do vậy nếu làm chủ cảm xúc không tốt, bạn liên tiếp tạo ra những HĐ không sáng suốt, và sẽ liên tiếp nhận hết HQ tồi tệ này tới HQ khủng khiếp khác.

Họ luôn nghĩ rằng ai đó có lỗi chứ không phải tôi, nên họ phản ứng trong bực bội, họ lại tạo ra thêm HĐ không sáng suốt, họ lại tự thêm củi vào ngọn lửa khổ đau đang thiêu đốt mình. Thật tội nghiệp!

Khi bạn nhận ra mình phải làm chủ cảm xúc tốt hơn, phải HĐ sáng suốt hơn, thì HQ tạo ra sẽ tích cực hơn, và tiến trình ngược lại bắt đầu. HQ đó sẽ như một hạt giống, sinh sôi nảy nở, và bắt đầu tạo ra những HC tích cực khác. Đó là luật nhân quả mà các bộ phim luôn dặn, “Hãy im lặng, mọi lời nói đều có thể làm bằng chứng chống lại bạn trước tòa.”

Nếu bạn google từ khóa cách làm chủ cảm xúc, bạn sẽ tìm thấy rất rất rất nhiều giải pháp. Có thể là uống một cốc nước, hít một hơi thật sâu, tự nhắc bản thân rằng, dù có điều gì xảy ra, một khi mình còn sống thì có nghĩa là… điều tồi tệ nhất vẫn chưa xảy ra, cho nên hãy cứ bình tĩnh, bô lô, ba la.

Những lời khuyên ấy cũng tốt, song thật ra chúng chỉ là thuốc giảm đau tức thời. Vì bản chất của chúng là hướng tâm trí của bạn đến một thứ khác, để bạn tạm thời có những HĐ không tiêu cực. Song cảm xúc tiêu cực bên trong vẫn còn đó, không được giải tỏa, chúng như ngọn lửa âm ỉ cháy, chỉ chờ cơ hội bùng lên!

Tôi tin vào triết lý phòng bệnh hơn chữa bệnh. Nên việc làm chủ cảm xúc phải trở thành bài luyện tập hằng ngày, thì khi các HC khó khăn xảy đến, “thần thái” chúng ta mới đủ vững mà trụ lại được.

Phải chăng do ta quá nhạy cảm trước sự chuyển mình của thời tiết, hay sức khỏe đã chẳng còn như trước nên không khỏi gai gai người trước cái lạnh mơn trớn thịt da, chẳng như lúc nhỏ, chỉ khi được mẹ nhắc mặc thêm áo ấm, đội mũ mới biết trời đất đã sang mùa, còn không, cứ đầu trần, áo cộc phong phanh phơi mình trước gió.
Những cơn gió đầu mùa lả lơi mời gọi khiến chẳng ai nỡ chối từ, để sung sướng tận hưởng sau bao ngày nắng mưa bất chợt mà vẫn e dè vì những cơn gió kiểu này dễ khiến ta nhiễm bệnh như chơi. Chợt nhớ những ngày còn trẻ, chỉ mong những lúc thế này để được vùi tay vào túi áo khoác cùng “người ấy” lang thang trong gió lạnh, để bị mắng yêu khi bỏ ngoài tai lời nhắc nhở “yếu mà ra gió” bởi “người ấy” hiểu quá rõ mình.

Năm tháng cuốn xô, ngày nào như ngày nấy, tất bật lao đi mỗi sáng rồi vội vã trở về với những lo toan, bận rộn có tên lẫn không tên, chẳng còn tâm trí đâu mà nghĩ ngợi viển vông, những cơn gió lúc sang mùa vừa đủ để những cô nàng đỏm dáng khoác hờ hững chiếc khăn choàng cổ làm duyên giờ chỉ đem đến nỗi lo bọn trẻ con bắt đầu vào mùa bệnh hô hấp. Ai nấy quá bận rộn để nhớ nhắc nhau mặc thêm áo khoác hay tấm khăn choàng, hoặc có nhớ cũng tặc lưỡi cho qua vì thấy mình sến sẩm.Có ai tự che chắn cho mình kiểu gì cũng thấy không đủ ấm, bởi nhận ra khi được sống giữa yêu dấu thiết thân tự đó đã là vật chở che ấm áp nhất rồi. Có ai lặng lẽ đi qua những thời khắc giao mùa mà không bâng khuâng về những hoài niệm cũ, như khi khoác lên thằng bé con chiếc áo ấm, lại văng vẳng bên tai câu càm ràm yêu dấu của mẹ ngày xưa.